Sunday, July 28, 2013

Katabasiai for the Dormition Text


KATABASIAI FOR THE DORMITION (AUGUST 15 TO 23)

Ποίημα τοῦ Κυρίου Κοσμᾶ, Κανὼν οὗ ἡ Ἀκροστιχίς·
Πανηγυριζέτωσαν οἱ θεόφρονες.
Ὠδὴ α'. Ἦχος α'.
 
Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ, ἡ ἱερὰ καὶ εὐκλεής, Παρθένε μνήμη Σου, πάντας συνηγάγετο, πρὸς εὐφροσύνην τοὺς πιστούς, ἐξαρχούσης Μαριάμ, μετὰ χορῶν καὶ τυμπάνων, τῷ Σῷ ᾄδοντας Μονογενεῖ· Ἐνδόξως ὅτι δεδόξασται.
 
Ὠδὴ γ'.
 
Ἡ δημιουργική, καὶ συνεκτικὴ τῶν ἁπάντων, Θεοῦ σοφία καὶ δύναμις, ἀκλινῆ ἀκράδαντον, τὴν Ἐκκλησίαν στήριξον Χριστέ· μόνος γὰρ εἶ Ἅγιος, ὁ ἐν Ἁγίοις ἀναπαυόμενος.
 
Ὠδὴ δ'.
 
Ῥήσεις προφητῶν καὶ αἰνίγματα, τὴν σάρκωσιν ὑπέφηναν, τὴν ἐκ Παρθένου Σου, Χριστέ, φέγγος ἀστραπῆς Σου, εἰς φῶς ἐθνῶν ἐξελεύσεσθαι· καὶ φωνεῖ Σοι ἄβυσσος, ἐν ἀγαλλιάσει· Τῇ δυνάμει Σου δόξα Φιλάνθρωπε.
 
Ὠδὴ ε'.
 
Τὸ θεῖον καὶ ἄρρητον κάλλος, τῶν ἀρετῶν Σου, Χριστέ, διηγήσομαι· ἐξ ἀιδίου γὰρ δόξης συναΐδιον, καὶ ἐνυπόστατον λάμψας ἀπαύγασμα, παρθενικῆς ἀπὸ γαστρός, τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ, σωματωθεὶς ἀνέτειλας ἥλιος.
 
Ὠδὴ ς'.
 
Ἅλιον ποντογενές, κητῷον ἐντόσθιον πῦρ, τῆς τριημέρου ταφῆς Σου τὶ προεικόνισμα, οὗ Ἰωνᾶς, ὑποφήτης ἀναδέδεικται· σεσωσμένος γὰρ ὡς καὶ προὐπέπωτο, ἀσινὴς ἐβόα· Θύσω Σοι μετὰ φωνῆς, αἰνέσεως Κύριε.
 
Ὠδὴ ζ'.
 
Ἰταμῷ θυμῷ τε καὶ πυρί, θεῖος ἔρως ἀντιταττόμενος, τὸ μὲν πῦρ ἐδρόσιζε, τῷ θυμῷ δὲ ἐγέλα, θεοπνεύστῳ λογικῇ, τῇ τῶν ὁσίων τριφθόγγῳ λύρᾳ ἀντιφθεγγόμενος, μουσικοῖς ὀργάνοις, ἐν μέσῳ φλογός· Ὁ δεδοξασμένος, τῶν πατέρων καὶ ἡμῶν, Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.
 
 
 
 
 
Ὠδὴ η'.
Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν καὶ προσκυνοῦμεν τὸν Κύριον.
Φλόγα δροσίζουσαν ὁσίους, δυσσεβεῖς δὲ καταφλέγουσαν, ἄγγελος Θεοῦ ὁ πανσθενής, ἔδειξε Παισί· ζωαρχικὴν δὲ πηγήν, εἰργάσατο τὴν Θεοτόκον, φθορὰν θανάτου καὶ ζωήν, βλυστάνουσαν τοῖς μέλπουσι· Τὸν Δημιουργὸν μόνον ὑμνοῦμεν, οἱ λελυτρωμένοι, καὶ ὑπερυψοῦμεν, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
 
Ὠδὴ θ'.
 
Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, μακαρίζομέν Σε, τὴν μόνην Θεοτόκον.
Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν Σοὶ Παρθένε ἄχραντε· παρθενεύει γὰρ τόκος, καὶ ζωὴν προμνηστεύεται θάνατος. Ἡ μετὰ τόκον παρθένος, καὶ μετὰ θάνατον ζῶσα, σῴζοις ἀεί, Θεοτόκε τὴν κληρονομίαν Σου. ναστάς κ νεκρν....
English Translation by Fr. Seraphim Dedes
 
 
Ode i. Mode 1.
Adorned with glory divine, O Virgin, * is your most sacred and illustrious memorial,* gathering the faithful all together joyfully to sing * in processions led by Mariam, with timbrels and dancing, * to your Onlybegotten Son. * For He has been greatly glorified.
 
Ode iii.
O Wisdom of our God and His Power that has created * and is sustaining the universe,* reinforce Your Church, O Christ, * preserving her unshaken and unmoved. * For You alone are holy, * O Lord, and You repose in Your holy ones.
 
Ode iv.
Sayings of the Prophets and mysteries* revealed Your incarnation from a Virgin mystically, O Christ: * that Your lightning’s brightness as light for Gentiles would emanate. * The abyss calls out to You with a voice of gladness: * To Your power be glory, O Lover of man.
 
 
Ode v.
O Christ, I shall tell of Your virtues * and of their beauty, divine and ineffable: * As coeternal and hypostatic radiance * you shone from glory eternal; and coming forth * incarnate from the Virgin’s womb, * You have risen as a Sun * on those in darkness and in the shadow of death.
 
 
Ode vi.
Briny and born of the deep, * the fire in the maw of the whale * was a prefiguring of Your three-daylong burial; * and of this figure was Jonah the interpreter. * For, preserved unscathed as before he was swallowed up, he cried out: * I shall sacrifice to You with a voice of praise, O Lord.
 
Ode vii.
Counterposed against audacious ire * and the furnace’s fire, the love for God * made the fire cool as dew, * while the ire it derided, * counteracting in the midst * of flames the musical organs with the threetoned, rational, * God-inspired lyre— * the three holy Servants chanting: Lord our God, * You are glorified, O God * of our fathers, You are blessed.
 
 
 
 
 
Ode viii.
We praise, and we bless, and we worship the Lord.
Unto the Servants in the furnace, * God’s almighty Angel showed a flame * burning the impious, but the saints * cooling as with dew. * Into a life-welling fountain He has made the Theotokos, * gushing destruction upon death, but life to those who sing the hymn: * We who have been redeemed chant in praise of the only Creator, * exalting Him supremely unto all the ages.
 
 
Ode ix.
Now all generations call you blessed, O only Theotokos.
In you the laws of nature are defeated,* O undefiled Virgin pure. * In virginity childbirth was accomplished, and death introduces life. * You, after bearing, are virgin, and after dying are living. * Mother of God, * ever save your inheritance.
The Author:
Kosmas the Melodist
He was mostly called Jerusalemian, and also Agiopolites, and stayed for a long time in the renowed monastery of St Savvas together with his step-brother St John of Damascus. He became bishop of Maiouma of Gaza (750). As he was orphan, he was adopted by Sergius, the father of the enlightener of Damascus, John of Damascus, and he studied together with him under the supervision of the wise Kosmas the Foreigner, or Beggar and Incomparable, who descended from Italy. The divine Kosmas composed many canons both iambic and troparia. Among his festive canons, special position has that to the Nativity of Christ «Χριστὸς γεννᾶται δοξάσατε», taken from the Festive Speech of St Gregory the Theologian, whom he used word by word, and melodised it into tone 1. He used tone 2 for the second feast of the Lord, Theophany (6th January, when we celebrate the Baptism of Christ); and tone 3 in the third feast of the Lord, the Meeting (2nd February). He use tone 4 for Palm Sunday, and skipping past tone pl 1 because it is festive, he used tones 2 and pl. 2 for the Holy Week as lamentful tones. On Pestecost, he used the grave tone, and on the Elevation of the Cross, pl. 8. He also wrote canons for the Transfiguration of the Lord «Χοροὶ Ἰσραὴλ ἀνίκμοις ποσί», the Dormition of the Mother of God «Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ» and many others, which are explained in detail by Gregory of Corinth, Theodore the Poοr-forerunner, and Nikodemos of the Holy Mount. He also composed the more shorter poems of Holy Week, which are referred to each day separately, and which are named after the number of odes they contain: Diodion, Triodion, or Tetraodion. This was imitated by the Studite monks Theodore and Joseph who composed Triodia for other days of the year and especially during Great Lent.
 
[Γεώργιος Παπαδόπουλος Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής από των αποστολικών χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς (1-1900 μ.Χ) - Εκδόσεις "Τέρτιος", Κατερίνη: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/
papadopoulos_music.html]
 
Greek chanting:
http://www.ps3youtube.com/v/nSZ_w5kn2kQ
video/5fG2IRcIu1w&feature=youtube_gdata_player
http://mp3.analogion.net/or0ros-katabasiai.htm
 
Modern Greek Translations:
Aπό τον Φώτη Κόντογλου
ᾨδὴ α'  Ἦχος α'  Εἱρμὸς
Στολισμένη με τη θεϊκή δόξα η ιερή και δοξασμένη, Παρθένε, μνήμη σου, κι’ όλους τους πιστούς τους σύναξε για να ευφρανθούνε, και μπροστά απ’ όλους πηγαίνει η Μαριάμ με χορό και με τύμπανα ψέλνοντας τον μονογενή σου, γιατί με δόξα δοξάσθηκε.
ᾨδὴ θ' Μεγαλυνάριον. Ὁ Εἱρμὸς
Νικηθήκανε της φύσης οι νόμοι σε σένα, Παρθένε άχραντε. Γιατί σε σένα παρθενεύει η γέννα, και με τη ζωή σμίγει ο θάνατος. Εσύ που απόμεινες μετά τη γέννα Παρθένος και μετά θάνατο ζωντανή, σώζε παντοτινά, Θεοτόκε, την κληρονομία σου.
 
Καταβασίαι τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου
Aπό http://www.diakonima.gr/2012/08/14
Ὠδὴ α΄.  Ἦχος α΄.
Στολισμένη με θεϊκή δόξα, η ιερή και ένδοξη Παρθένε μνήμη σου, μάζεψε όλους τους πιστούς για να χαρούν. Και με αρχηγό την Μαριάμ, με χορούς και τύμπανα ψάλλουν προς τον μονογενή σου Υιό γιατί δοξάστηκε με όλη τη δόξα.
Ὠδὴ γ΄.
Συ Χριστέ που είσαι όλων η δημιουργική και συνεκτική σοφία και δύναμη του Θεού, διατήρησε την Εκκλησία σου σταθερή και ακλόνητη. Διότι Συ είσαι ο μόνος Άγιος που αναπαύεσαι στους Αγίους.
Ὠδὴ δ΄.
Τα προφητικά λόγια και οι προτυπώσεις φανέρωναν Χριστέ τη σάρκωσή σου από την Παρθένο και η παρουσία Σου σαν φωτεινή αστραπή θα φωτίσει τα έθνη. Και σου φωνάζουν με αγαλλίαση τα πλήθη (των ειδωλολατρών) δόξα στη δύναμή σου Φιλάνθρωπε.
Ὠδὴ ε΄.
 
Θέλω να διηγηθώ τη θεία και ἀνέκφραστη ομορφιά των αρετών σου, Χριστέ. Διότι αφού έλαμψες από την αιώνια δόξα (τον Πατέρα), ως αντιφέγγισμα συναΐδιο (δηλ. άχρονο και αιώνιο) και με τέλεια υπόσταση, μετά παίρνοντας σάρκα από την κοιλιά της Παρθένου, σ’ αυτούς που βρίσκοντας στο σκοτάδι και στη σκιά (της αμαρτίας) ανέτειλες σαν ήλιος.
 Ὠδὴ ς΄.
 
Η θαλασσινή και εσωτερική φωτιά του κήτους που γεννήθηκε στο πέλαγος, προεικόνιζε την τριήμερη ταφή Σου, της οποίας τύπος ήταν ο προφήτης Ιωνάς. Διότι με το να διασωθεί αβλαβής, φώναζε: Θα Σου προσφέρω Κύριε θυσίες μαζί με ύμνους ευχαριστίας.
 
Ὠδὴ ζ΄.
Στό θρασύ θυμό και στη φωτιά ο θείος έρωτας που ήταν αντίθετος, από τη μια δρόσιζε τη φωτιά και από την άλλη περιγελούσε το θυμό. Με τη θεόπνευστη και λογική τρίφθογγη λύρα των οσίων (τριών παίδων) αντέκρουε μέσα στη φωτιά τα μουσικά όργανα και έλεγε: Ο δοξασμένος Θεός των πατέρων και δικός μας ας είσαι ευλογημένος.
 
Ὠδὴ η΄.
Την φλόγα που δροσίζει τους ευσεβείς και που καταφλέγει τους ασεβείς, ο πανίσχυρος Άγγελος του Θεού έδειξε στους τρεις παίδες. Έκανε δε την Θεοτόκο, πηγή που γίνεται αιτία της ζωής, που γεννά την καταστροφή του θανάτου και δημιουργεί τη ζωή σ’ αυτούς που ψάλλουν: Τον μόνο Δημιουργό υμνούμε, οι λυτρωμένοι, και υπερδοξάζουμε σε όλους τους αιώνες.
 
Ὠδὴ θ΄.
Νικήθηκαν οι νόμοι της φύσεως, σε σένα Παρθένε άχραντε· διότι παραμένει παρθένος αυτή που γέννησε και ο θάνατος συναντά τη ζωή. Θεοτόκε, συ που έμεινες Παρθένος μετά τη γέννα και ζεις μετά το θάνατο, σώζε πάντοτε (τους χριστιανούς) που αποτελούν την κληρονομία σου.
 
 
 
 
O Συγγραφεύς:
Κοσμάς ο Μελωδός
Κατ’ εξοχήν επονομασθείς, Ιεροσολυμίτης δε και Αγιοπολίτης. Συμμόνασε επί μακρόν στο περιώνυμο μοναστήρι του αγίoυ Σάββα μετά του ισαδέλφου του Ιωάννου του Δαμασκηνού.  Διετέλεσε επίσκοπος Μαϊουμά της Γάζης (750).  Ήταν ορφανός γι΄αυτό και  υιοθετήθηκε  από τον Σέργιο, πατέρα  του φωστήρα της Δαμασκού Ιωάννη του Δαμασκηνού και συνεσπούδασε μαζί του έχοντας αμφότεροι δάσκαλον τον  σοφό Κοσμά τον επικαλούμενο Ξένον ή Ικέτην και Ασυγκρίτον και ο οποίος κατάγονταν από την Ιταλία.  Ο ιερός Κοσμάς συνέγραψε πολλούς Κανόνες και ιαμβικούς  και πολλά Τροπάρια. Μεταξύ των πανηγυρικών Κανόνων του υπέροχη θέση κατέχει ο εις την Xριστoύ Γέννησιν «Χριστός γεννάται δοξάσατε», (Από τον Πανηγυρικό λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου) τον οποίο χρησιμοποίησε κατά λέξη, και μελοποίησε  εις ήχον α΄.  Τον β΄ ήχο χρησιμοποίησε στην δεύτερη εορτή του Kυρίoυ, τα Θεοφάνεια, και τον γ΄ ήχο στην τρίτη εορτή του Κυρίου, την Υπαπαντή.  Τον δ΄, στα  Βαΐα, στην  Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών παραλείποντας  τον πλ.α΄ ήχο ως πανηγυρικό, ενώ τον β΄ και πλ.β΄ χρησιμοποίησε κατά κόρον, ως πένθιμους ήχους.  Στην  εορτή της Πεντηκοστής χρήση γίνεται του Βαρέως ήχου και στην Ύψωση του Σταυρού, του πλ.δ΄. Επίσης εποίησε και κανόνες στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος «Χοροί Ισραήλ ανίκμοις ποσί», στην Κοίμηση της Θεοτόκου «Πεποικιλμένη τη θεία δόξη» και άλλους πολυάριθμους, για τους οποίους λεπτομερή ερμηνεία έκαμαν οι Γρηγόριος ο [Πάρδος επίσκοπος] Κορίνθου,  Θεόδωρος ο Πτωχοπρόδρομος  και Νικόδημος ο Αγιορείτης. Εποίησε και τα βραχύτερα ποιήματα της Μ. Εβδομάδας που αναφέρονται για κάθε μέρα ξεχωριστά, τα ονομαζόμενα κατά τον αριθμόν των ωδών Διώδιον, Τριώδιον, Τετραώδιον. Κατά μίμηση oι Στουδίται Θεόδωρος και Ιωσήφ εποίησαν Τριώδια για άλλες μέρες του έτους και κυρίως της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
 
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾱς ἀνήκει στούς μεγάλους δημιουργούς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποίησης. Κύριο χαρακτηριστικό τῆς ποίησής του εἶναι ὁ ρυθμός. Ὁ ρυθμός τόν ἀναδεικνύει ὑμνογράφο καί μελωδό, διότι δέν συνθέτει μόνο τά ποιήματά του, ἀλλά καί τά μελοποιεῖ. Ὁ Ἅγιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 750 μ.Χ. καί ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τή μνήμη του στίς 14 Οκτωβρίου.
ymnografoi/ymnografoi.asp? main=melodoi_sort.asp&page=105
 
Rubrics:
Σημείωσις. Πολλαχοῦ, κατὰ παλαιὸν ἔθος, ψάλλονται καταβασίαι διπλαῖ οἱ εἱρμοὶ ἀμφοτέρων τῶν κανόνων τῆς ἑορτῆς «Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ» καὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου» (βλ. εἰς Μηναῖον τὴν πρὸ τῶν κανόνων τῆς ἑορτῆς ὑπάρχουσαν σημείωσιν).
 
 
Alternative English Translation:
Katavasia of the Dormition
From: http://www.saintjonah.org/services/dormition.htm
Tone 1
Ode 1.  Thy sacred and renowned memorial, O Virgin, is clothed in the embroidered raiment of divine glory. It hath brought all the faithful together in joy, and led by Miriam, with dances and timbrels, they sing the praises of thine Only-begotten Son: For He hath been greatly glorified.
Ode 3.  O Christ, the Wisdom and the Power of God, who dost create and uphold all, establish the Church unshaken and unwavering: for only Thou art holy, who hast Thy resting place among the saints.
Ode 4.  The dark sayings and riddles of the prophets foreshadowed Thine incarnation from a Virgin, O Christ, even the lightening of Thy brightness which was to come as light to lighten the gentiles; and the deep utters its voice to Thee in joy: ‘Glory to Thy power, O Thou who lovest mankind.’
Ode 5.  I shall declare the divine and ineffable beauty of Thine excellencies, O Christ. For Thou hast shone forth in Thine own Person as the coeternal brightness from the eternal glory, and taking flesh from a virgin’s womb, Thou hast arisen as the sun, giving light to those that were in darkness and shadow.
Ode 6.  The fire within the whale, the monster dwelling in the salt waters of the sea, was a prefiguring of Thy three days’ burial, and Jonah acted as interpreter. For, saved and unharmed, as though he had never been swallowed, he cried aloud: ‘I will sacrifice unto Thee with the voice of praise, O Lord.’
Ode 7.  Divine Love, fighting against cruel wrath and fire, quenched the fire with dew and laughed the wrath to scorn, making the three-stringed harp of the saints inspired by God sing in the midst of the flames in answer to the instruments of music: ‘Blessed art Thou, O most glorious God our God and the God of our fathers.’
Ode 8.  The all-powerful Angel of God revealed to the Children a flame, that brought refreshment to the holy while it consumed the ungodly. And He made the Theotokos into a life-giving fount, gushing forth to the destruction of death and to the life of those that sing: ‘We who have been delivered praise the one and only Creator and exalt Him above all forever.’
Ode 9.  In thee, O Virgin without spot, the bounds of nature are overcome: for childbirth remains virgin and death is betrothed to life. O Theotokos, Virgin after bearing child and alive after death, do thou ever save thine inheritance.
 
 
Additional Readings:
Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΑΓΙΑΣ, ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ, ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΚΑΡΗ, ΘΕΟΛΟΓΟΥ. ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2003
agiologion/despoina_prosdejai.htm
 
THE DORMITION [THE FALLING ASLEEP - THE ASSUMPTION] OF THE MOST-HOLY BIRTHGIVER OF GOD From The Prologue of Ochrid by St. Nikolai V.
http://dormitioninconcord.wordpress.com/2012/08/29/the-dormition-the-falling-asleep-the-assumption-of-the-most-holy-birthgiver-of-god/
 
Excerpt from Homilies on the Dormition of the Theotokos
http://full-of-grace-and-truth.blogspot.com/search/label/The%20Dormition%20of%20the%20Theotokos
 
On the Dormition of Mary: Early Patristic Homilies by Brian J. Daley (Nov 1, 1997) ISBN-10: 0881411779
$20.00 Paperback
$15.95 new (9 offers)   $8.51 used (13 offers)
 
 
This insert is a gift from our Byzantine School.  We invite you to join us on the last Wednesday of each month at 6 pm, as we explore the selection of liturgy “specials” for each week, and other issues related to the liturgical services of our Church. Next mtg – 08/28/13.
Please consult the Sunday Bulletin for our regular announcements, or contact Tasos Ioannides, ioanniam@uc.edu or (513)556-3137. 

 

No comments:

Post a Comment