Sunday, July 28, 2013

Introduction to Katabasiai


INTRODUCTION  TO  KATABASIAI

Εισαγωγή στη Βυζαντινή Υμνογραφία
Από http://el.wikipedia.org/wiki/Βυζαντινή μουσική
Η παράδοση του ανατολικού λειτουργικού άσματος, που καλύπτει τον ελληνόφωνο χώρο, αναπτύχθηκε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία από την καθιέρωση ως πρωτεύουσας της Κωνσταντινούπολης, το 330 μέχρι την πτώση της το 1453.  Εν συντομία, Ψαλμωδία είναι η μελωδική απόδοση των Ψαλμών του Δαβίδ από την εβραϊκή κοινότητα, η οποία μεταφέρθηκε στη χριστιανική μουσική παράδοση. Οι ύμνοι αφ' ετέρου, είναι παραφράσεις του βιβλικού κειμένου, οι οποίες γράφονται με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να προσαρμοστούν σε έναν παραδοσιακό τύπο άσματος. Αυτή η πρακτική βασίστηκε σταθερά στην εβραϊκή παράδοση και συναντάται στις εβραϊκές τελετές.  Η ανάπτυξη υμνογραφικών μορφών μεγάλης κλίμακας αρχίζει τον πέμπτο αιώνα με την άνοδο του Κοντακίου, ενός εκτενούς και περίτεχνου μετρικού κηρύγματος, προερχόμενου κατά πάσα πιθανότητα από την περιοχή της Συρίας, το οποίο βρίσκει το αποκορύφωμά του στο έργο του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού(έκτος αιώνας). Αυτό το ποιητικό κήρυγμα, που παραφράζει συνήθως κάποια βιβλική αφήγηση, περιλαμβάνει περίπου 20 έως 30 στροφές και ψάλεται κατά τη διάρκεια του Όρθρου σε απλό και άμεσο συλλαβικό ύφος (μία νότα ανά συλλαβή). Οι προγενέστερες μουσικές εκδοχές, εντούτοις, είναι "μελισματικές" (δηλαδή πολλές νότες ανά συλλαβή του κειμένου), και ανήκουν στην περίοδο του ένατου αιώνα και μεταγενέστερα όταν μειώθηκαν τα κοντάκια στο προοίμιο και τον πρώτο οίκο. Στο δεύτερο μισό του έβδομου αιώνα, το κοντάκιο αντικαταστάθηκε από έναν νέο τύπο ύμνου, τον Κανόνα, που εγκαινιάστηκε από τον Άγιο Ανδρέα Κρήτης (660 – 740 περίπου) και αναπτύχθηκε από τους Αγίους Ιωάννη Δαμασκηνό και Κοσμά Ιεροσολυμίτη (και οι δύο τον όγδοο αιώνα). Ουσιαστικά, ο Κανόνας είναι ένας σύνθετος ύμνος που περιλαμβάνει εννέα ωδές, οι οποίες αρχικά αντιστοιχούσαν στις εννέα βιβλικές ωδές και συνδέονταν με αυτές δια μέσου της παράλληλης ποιητικής αναφοράς ή του Γραφικού εδαφίου. Οι εννέα ωδές είναι:
•1-2 Οι δύο ύμνοι του Μωυσέως (Έξοδος 15.1-19 και Δευτερονόμιο 32.1-43);
•3-7 Οι προσευχές της Άννας, του Αβακούμ του Ησαΐου, του Ιωνά και των Τριών Παίδων (Α’ Βασσιλειών 2.1-10, Αβακούμ 3.1-19, Ησαΐας 26.9-20, Ιωνάς 2.3-10, Δανιήλ 3.26-56)
•8. Ο ύμνος των Τριών Παίδων (Δανιήλ 3.57-88)
•9. Ο ύμνος της Θεοτόκου και η ωδή του Ζαχαρίου (Λουκάς 1.46-55 και 68-79).
Οι Κανόνες έχουν έναν ειρμό, μια στροφή πρότυπο για κάθε ωδή, ακολουθούμενο από τρία, τέσσερα ή περισσότερο τροπάρια που είναι οι ακριβείς μετρικές αναπαραγωγές του ειρμού, με αυτόν τον τρόπο εφαρμόζεται το ίδιο μέλος σε όλα τα τροπάρια εξίσου καλά. Οι εννέα ειρμοί, ωστόσο, είναι μετρικά ανόμοιοι, συνεπώς, ένας ολόκληρος Κανόνας περιλαμβάνει εννέα ανεξάρτητες μελωδίες (συνηθέστερα όμως οκτώ, καθώς η δεύτερη ωδή ψάλλεται μόνον κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, λόγω του αυστηρά προτρεπτικού σε μετάνοια ύφους της), οι οποίες ενώνονται μουσικά με τον ίδιο τρόπο και νοηματικά από τις αναφορές στο γενικό θέμα της λειτουργικής περίπτωσης, και μερικές φορές από την ακροστιχίδα. Οι ειρμοί με συλλαβικό ύφος συγκεντρώθηκαν στο Ειρμολόγιο, έναν ογκώδη τόμο που εμφανίστηκε αρχικά στο μέσο του δέκατου αιώνα και περιέχει πέραν των χιλίων πρότυπων τροπαρίων ταξινομημένων κατά την Οκτώηχο.
Canon:
From Bp Demetri (Matta) Khoury, “A Cloud of Winesses”, AuthorHouse (2010)
Greek for rule or standard. (1) The official list of books recognized as part of the divinely inspired Holy Scripture. (2) A long hymn chanted during Matins and other services of the Church consisting of nine sections or odes based on the nine sections from the Holy Scriptures called the Biblical Odes or Canticles.  Because of its penitential nature the Second Ode is normally only sunh during certain services of Lent and Holy Week. (3) A Church rule or law approved by one of the Ecumenical Councils.
 
The Eirmos:
The Irmos (from the Greek word for "bond/connection") is the first troparion of each ode of a canon, and at the same time is the model followed, both as to meter and melody, by all the following troparia of the corresponding ode of a canon. Each such troparion is supposed to have the same metric pattern, be of an identical length, and have the same musical motifs, as the irmos. The ancient rules for the composition of canons state that the troparia must have (in each verse) an identical number of syllables and the same accents as in the corresponding verse of the irmos. Of course, all of this was observed in the original; but with translation into another language these rules were impossible to maintain. Knowing the chant melody of an irmos, one can correctly chant the troparia of the canon too.
 
The Nine Biblical Odes:
From http://en.wikipedia.org/wiki/Canticle
The Biblical Odes (also called canticles) are nine hymns that are taken directly from Scripture. They are chanted at Matins and form the basis of the canon, a major component of Matins.  Originally, these odes were chanted in their entirety every day, with a short refrain inserted between each verse. Eventually, short verses (troparia) were composed to replace these refrains, a process traditionally inaugurated by Saint Andrew of Crete.[4] Normally the second ode is omitted owing to its severe nature. The most notable exception to this is in the Great Penitential Canon of St. Andrew of Crete which is chanted during Great Lent. Gradually over the centuries, the verses of the Biblical Canticles were omitted (except for the Magnificat), and only the composed troparia were read, linked to the original canticles by an irmos. During Great Lent, however, the original Biblical Canticles are still read. Another Biblical Canticle, the Nunc Dimittis (Luke 2:29-32), is either read or sung at Vespers.
The Nine Odes are as follows:
1.The (First) Song of Moses (Exodus 15:1-19)
2.The (Second) Song of Moses (Deuteronomy 32:1-43)[1]
3.The Prayer of Hannah (1 Samuel 2:1-10)
4.The Prayer of Habakkuk (Habakkuk 3:1-19)
5.The Prayer of Isaiah (Isaiah 26:9-20)
6.The Prayer of Jonah (Jonah 2:2-9)
7.The Prayer of the Three Holy Children (Daniel 3:26-56])[2]
8.The Song of the Three Holy Children (Daniel 3:57-88)[3]
9.The Song of the Theotokos (the Magnificat, Luke 1:46-55); the Song of Zacharias (the Benedictus, Luke 1:68-79)
 
Notes
1. Canticle Two is normally only said on Tuesdays of Great Lent.
 2. In many Protestant versions of the Bible, this is found separately in the Apocrypha.
 3. Ibid.
 4. Ware, Kallistos, The Festal Menaion (Faber and Faber, London, 1969), p. 546.
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ
Από http://typikon.net/Katavasiai.htm
Τὸ Τυπικὸν ὑπὸ τοῦ Οἰκονόμου Γεωργίου Ρήγα (1884-1961), ἐκδοθὲν ὑπὸ τοῦ Πατριαρχικοῦ Ἰδρύματος Πατερικῶν Μελετῶν, Θεσσαλονίκη 1994,. ἀναφέρει σχετικὰ στὶς σ. 94-97:
"Ἐν πάσαις ταῖς Κυριακαῖς ανεξαιρέτως, εν ταῖς Δεσποτικαῖς και Θεομητορικαῖς ἑορταῖς και ταῖς ἀποδόσεσιν αυτών και εν αις μνήμαις αγίων ου ψάλλεται κανών Παρακλητικής ως εχόντων πλήρη ἀκολουθίαν, ἤτοι εις η' έορταζομένων, προσέτι εις τα δύο Σάββατα των Ψυχών, εις το Σάββατον των Ὁσίων Πατέρων, και μεθ' έκάστην ωδήν του Τριωδίου εν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ψάλλονται καταβασίαι. Καταβασίαι εἰσὶν ειρμοί των κανόνων. Ψάλλονται δε οὕτω:  Ἀφοῦ ψαλῇ ἑκάστη ωδή εκ του κανόνος του όρθρου ψάλλεται εις το τέλος αυτής και ἡ καταβασία αυτής. Και άλλοτε μεν εστίν ανά μία καταβασία δι' έκάστην ωδήν, ὅτε αἱ καταβασίαι λέγονται ἁπλαῖ ἢ μοναί. Ἄλλοτε δ' εἰσὶν ανά δύο καταβασίαι ὡρισμέναι δι' ἑκάστην ωδήν, ὅτε και διπλαῖ λέγονται. Και ὅτε μεν αἱ καταβασίαι εἰσὶ μοναί, μεθ' ἑκάστην ωδήν ψάλλει την καταβασίαν ὁ ἐναρξάμενος της ωδής χορός. Ὅτε δ' εἰσί διπλαῖ αἱ καταβασίαι, τότε μεθ' εκάστην ᾠδὴν ψάλλει τὴν πρώτην καταβασίαν ὁ ἐναρξάμενος τῆς ᾠδῆς χορός, τὴν δὲ δευτέραν ὁ ἕτερος. Προ της καταβασίας της η' ωδής ἀείποτε λέγεται ὁ τελευταῖος στίχος της η' ωδής εκ της στιχολογίας των ωδών, ἤτοι το Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν καὶ προσκυνοῦμεν τὸν Κύριον. Εάν δε ὦσι διπλαῖ αἱ καταβασίαι, λέγεται ὁ στίχος οὕτος μόνον προ της πρώτης καταβασίας της η' ᾠδῆς· η δε δευτέρα ψάλλεται ἄνευ στίχου. Πασών των λοιπών ωδών αἱ καταβασίαι, εἴτε μοναί εἰσι, εἴτε διπλαῖ, λέγονται άνευ οὐδενός στίχου. Ὁσάκις λοιπόν ἡ ημέρα ἔχῃ καταβασίας, εἰσίν αὗται αἱ ἑπόμεναι:
α) Από της κδ' Αὐγούστου μέχρι της κα' Σεπτεμβρίου, αἱ καταβασίαι Σταυρὸν χαράξας μοναί και μόνη ἡ τῆς θ' ωδής διπλῆ.
β) Από της κβ' Σεπτεμβρίου μέχρι της ζ' Νοεμβρίου μοναί, αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.
γ) Από της η' Νοεμβρίου μέχρι της κ' του αὐτοῦ αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, ἀλλ' εν τη α', γ', ε' και θ' ωδή προστίθενται τα χαρακτηριστικά της Εισόδου, ως αναγράφονται εν τοις Μηναίοις.
δ) Από της κα' Νοεμβρίου μέχρι της κδ' Δεκεμβρίου, αἱ Χριστός γεννᾶται, μοναί.
ε) Τη κε' και τη λα' Δεκεμβρίου, αἱ Χριστός γεννᾶται, και Ἔσωσε λαόν, διπλαῖ.
ς) Από της κς' Δεκεμβρίου μέχρι της λ' του αὐτοῦ, αἱ Ἔσωσε λαόν, μοναί.
ζ) Τη α', τη ς' και τη ιδ' Ιανουαρίου, αἱ Βυθοῦ ἀνεκάλυψε πυθμένα, και Στίβει θαλάσσης, διπλαῖ.
η) Από της β' μέχρι της ε' Ιανουαρίου, αἱ Βυθοῦ ἀνεκάλυψε, μοναί.
θ) Από της ζ' μέχρι της ιγ' Ιανουαρίου, αἱ Στίβει θαλάσσης, μοναί.
ι) Από της ιε' Ιανουαρίου μέχρι της αποδόσεως της Υπαπαντής, αἱ Χέρσον ἀβυσσοτόκον, μοναί.
ια) Μετά την ἀπόδοσιν της Υπαπαντής μέχρι της αρχής του Τριωδίου, αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.
ιβ) Τη Κυριακή του Τελώνου και Φαρισαίου και τῇ της Τυρινής, ει μεν ἀπεδόθη ἡ εορτή της Υπαπαντής, αἱ Ὡς ἐν ἠπείρῳ πεζεύσας, ει δε μη, αἱ Χέρσον ἀβυσσοτόκον.
ιγ) Τη Κυριακή του Ἀσώτου, ει μεν ἀπεδόθη ἡ εορτή της Υπαπαντής, αἱ Τὴν Μωσέως ᾠδήν· εἰ δε μη, αἱ Χέρσον ἀβυσσοτόκον.
ιδ) Τω Σαββάτω των Ψυχών πάντοτε αἱ Ἆσμα ἀναπέμψωμεν λαοί.
ιε) Τη Κυριακή της Απόκρεω, εἰ μεν ἀπεδόθη ἡ Υπαπαντή, αἱ Βοηθὸς καὶ σκεπαστής, εἰ δε μη, αἱ Χέρσον ἀβυσσοτόκον.
ις) Τω Σαββάτω των Ὁσίων Πατέρων, εἰ μεν ἀπεδόθη ἡ της Ὑπαπαντῆς ἑορτή, αἱ Ἆσμα ἀναπέμψωμεν λαοί· εἰ δε μη, αἱ Χέρσον ἀβυσσοτόκον.
ιζ) Εάν τύχη Ἅγιος ἑορταζόμενος από της Κυριακής του Τελώνου και Φαρισαίου μέχρι της Κυριακής της Τυρινής, ἐκτὸς Κυριακής, εἰ μεν ἀπεδόθη ἡ εορτή της Υπαπαντής, ψάλλονται αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου εἰ δε μη, αἱ Χέρσον ἀβυσσοτόκον.
ιη) Τω Σαββάτω του Ἁγίου Θεοδώρου, αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.
ιθ) Τη Κυριακή της Ὀρθοδοξίας, αἱ Θαλάσσης τὸ Ἐρυθραῖον πέλαγος.
κ) Τη Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, αἱ Ὁ θειότατος προετύπωσε.
κα) Τη Β', Δ' και Ε' Κυριακή των Νηστειών, αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.
κβ) Καθ' ἑκάστην εν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εν αἷς ωδαῖς υπάρχει τριῴδιον λέγομεν καταβασίαν τον εἱρμὸν του δευτέρου τριῳδίου.
κγ) Τω Σαββάτω του Ἀκαθίστου, αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου μέχρι της ς' ωδής, ἀπ' αυτής δε οι εἱρμοί του δευτέρου τετραῳδίου.
κδ) Εάν Ἁγίου μνήμη ἑορταζομένου τύχη εν τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, εἰ μεν εστί Κυριακή, ψάλλονται αἱ ἄνω ρηθεῖσαι· εἰ δε εστίν άλλη ημέρα πλην Κυριακής ψάλλονται αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, εν αἷς δε ωδαῖς
εστί τριῴδιον ψάλλεται ως καταβασία ὁ εἱρμός του δευτέρου τριῳδίου. Ἐκτὸς του Σαββάτου του αγίου Θεοδώρου και του Ἀκαθίστου, εν οἷς όταν τύχη και αγίου μνήμη ψάλλονται αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, εν πάσαις ταῖς ωδαῖς, ως καταλιμπανομένων των τετραωδίων.
κε) Τω Σαββάτω του Λαζάρου, αἱ Ὑγρὰν διοδεύσας.
κς) Τη Κυριακή των Βαΐων, αἱ Ὤφθησαν αἱ πηγαὶ τῆς ἀβύσσου.
κζ) Τη αγία και Μεγάλη Ἑβδομάδι, οι ειρμοί των τριωδίων ἢ του κανόνος (ὅ,τι ἂν ἔχοι) εκάστης ημέρας ψάλλονται και ως καταβασίαι μετά το τέλος εκάστης ωδής.
κη) Από της Κυριακής του Πάσχα μέχρι της αποδόσεως αὐτοῦ, αἱ Ἀναστάσεως ἡμέρα. Παρεμπιπτόντως όμως ψάλλονται τη Τετάρτη της Μεσοπεντηκοστής μέχρι της αποδόσεως αυτής (πλην της Κυριακής της Σαμαρείτιδος) αἱ Θάλασσαν ἔπηξας. Τη δε Κυριακή, Δευτέρα και Τρίτη του Τυφλού, αἱ Τῷ Σωτήρι Θεῷ.
κθ) Εν τη εορτή του Εὐαγγελισμοῦ, ψάλλονται οι ειρμοί του κανόνος αυτής, ἤτοι αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου. Κατά τας διαφόρους όμως περιπτώσεις της εορτής εναλλάσσονται και αἱ καταβασίαι ως διεξοδικώς εν ταῖς περί αυτής διατάξεσι διαλαμβάνεται.
λ) Από της Πέμπτης της Ἀναλήψεως μέχρι της αποδόσεως της Πεντηκοστῆς, αἱ Θείῳ καλυφθείς, μοναί.
λα) Τη Κυριακή της Πεντηκοστής και εν τη ἀποδόσει αυτῆς αἱ Πόντῳ ἐκάλυψε, και Θείῳ καλυφθείς, διπλαῖ.
λβ) Τω προ της Πεντηκοστῆς Σαββάτω των Ψυχών παρεμπιπτόντως ψάλλονται αἱ Ὡς ἐν ἠπείρῳ πεζεύσας.
λγ) Από της Κυριακής των Ἁγίων Πάντων μέχρι της κς' Ιουλίου, αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου.
λδ) Από της κζ' Ιουλίου μέχρι της ε' Αυγούστου, αἱ Χοροὶ Ἰσραήλ. Τη α' όμως Αὐγούστου παρεμπιπτόντως, αἱ Σταυρὸν χαράξας.
λε) Από της ς' μέχρι της ιγ' Αυγούστου, αἱ Σταυρὸν χαράξας.
λς) Τη ιδ' Αυγούστου (ει εστί Κυριακή) αἱ Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, μετά των χαρακτηριστικών της Κοιμήσεως εν τη α', γ', ε' και θ' ωδή.
λζ) Τη ιε' και κγ' Αυγούστου, αἱ Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ, και Ἀνοίξω τὸ στόμα μου μετά των χαρακτηριστικών της Κοιμήσεως, διπλαῖ.
λη) Από της ις' μέχρι της κβ' Αυγούστου, αἱ Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ, μοναί."
Katabasiai:
After the troparia of Ode Three, the Katabasia is sung. A Katabasia is actually an Heirmos of another Kanon. There are two structured forms of the use of Katabasiai: Katabasiai are sung after the third, sixth, eighth and ninth Odes of the Kanon, or, they are sung after each Ode of the Kanon. The first category of Katabasiai, (1), are sung at non-festal weekday Orthros and on days of Prefeasts (Proheortia) and Afterfeasts (Metheortja). These Katabasiai are taken from the Kanons of the Octoechos and are sung on the Saturdays beginning with the Sunday of All Saints and continuing to Cheesefast week. They are taken from the Menaeon for the other weekdays during the same period. Should there be a coincidence of two saints, the Katabasiai are comprised of Heirmoi taken from the Kanon of the second saint. During the period of the use of the (Lenten) Triodion (Tessaracost cycle) the Katabasiai are comprised of Heirmoi of the Kanons found in the Menaeon and the Triodion. Sometimes it happens that after the third Ode of the Kanon, the Katabasia is from the Menaeon, while the balance of the Katabasiai are from the Triodion. The second category of the Katabasiai (sometimes known as "according to the Typicon," "sequential," etc.) is prescribed for all Feasts of the Lord and the Theotokos (Despotic and Theometoric), and for all feasts for which the Allnight Vigil or the Polyeleos is appointed, Orthros with the Great Doxology during the entire year; and, also for the Saturday of Meatfast and the Saturday before Pentecost. During the year a variety of Katabasiai are sung. However, the common or general Katabasiai for all small and middle feasts are the Heirmoi of the Theotokos Kanon: "I will open my mouth..." These are replaced by Heirmoi of the particular Duodenary (Dodecary) Festal Kanon during the days of the Proheortia and Metheortia of the Duodenary Feast. Before the Holy Elevation of the Cross, its Katabasiai begin to be sung on August 1. Before the Nativity of Christ its Katabasiai begin on November 21; and, for all the other feasts, they begin and end according to the time regularly set by the Typicon. During the period of the usage of the Triodion the Katabasiai "I will open my mouth..." is sung on the Sunday of the Pharisee and Publican, and on the 2nd, 4th and 5th Sundays of Holy Tessaracost, as well as on the weekdays of Tessaracost if a feast coincides. The Katabasiai from the Triodion are used for the Sunday of the Prodigal Son, the Sundays of Meetfast and Cheesefast, the 1st, 3rd, 6th and 7th weeks of Tessaracost. If the Sunday of the Publican and Pharisee should occur between January 15 and the Apodosis of the Meeting of the Lord, the Katabasiai for these weeks are "The sun once shone with its rays upon dry land..." (Heirmoi of the Festal Kanon). For the weeks after the Apodosis of the feast, the liturgical directives are to be followed as the Katabasiai may vary. On Thursday of the Cross-veneration week the Katabasiai are in Tone 7 "Thy coming in the flesh, O Christ..." rather than the Paschal Heirmoi.
http://www.holytrinitymission.org/books/
english/typikon_1.htm#_Toc82138531
 
Katabasia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Katabasia or Katavasia (Greek καταβασία, from καταβαίον, "go down") is a type of hymn chanted in the Eastern Orthodox Church and those Eastern Catholic Churches which follow the Byzantine Rite.
The katabasia is an irmos that is sung at the end of an ode of the canon. The katabasia is chanted by the choir, who descend from their seats (kathismata) and stand on the floor of the church to sing it, whence its name. Katabasia are chanted at Matins and sometimes during other Divine Services such as Compline. They are also found at other occasional services such as the Mystery of Unction or funerals.
At Matins, on ordinary weekdays, only Odes 3, 6, 8 and 9 have katabasia. On Sundays and higher-ranking feast days, there will be a katabasia at the end of each ode (these are called Festal Katabasia). Most of the other services which use katabasia will have them only after the 3rd, 6th, 8th and 9th odes.
1. Ordinary katabasia
On ordinary weekdays (that is, days which do not fall on a Sunday or higher-ranking feast day), the irmos from the canon being chanted is repeated at the end as katabasia. When several canons are tied together, as is normally the case at Matins, only the irmos of the first canon is chanted, subsequent irmoi being omitted. The irmos of the final canon in the string will be chanted at the very end of Odes 3, 6, 8 and 9 as katabasia.
2. Festal katabasia
On Sundays and feast days, Festal Katabasia are used at the end of each ode. These are not necessarilly the same as the irmoi of the canon. Which particular Festal Katabasia are used will depend upon the liturgical season. The festal Katabasia are used in anticipation of a Great Feast, and throughout its Afterfeast. During the rest of the year, the Festal Katabasia to the Theotokos (Mother of God) are used.
 
The following table concerns the chanting of Katabasia on Sundays and Feast Days throughout the year (ordinary weekdays use the Irmos from the last canon chanted on that day).[1]
 
§ Usually February 9, but if Great Lent begins early, the apodosis may be earlier.
 §§ Usually February 10, but if Great Lent begins early, the apodosis may be earlier.
 * Moveable cycle; the exact dates will differ from year to year, depending upon the date of Easter. During Great Lent the proper Katabasia are found in the Triodion, during the Paschal season they are found in the Pentecostarion.
 ° Mid-Pentecost falls on the 4th Wednesday of Pascha and lasts for one week, being a "feast within a feast". The Katabasia of Mid-Pentecost are chanted only on the day of the feast and on its Apodosis (the following Wednesday); on the other days of Mid-Pentecost, the Katabasia used are those of Pascha.
 
References
1.^ Fekula, Peter; Williams, Williams (1997), The Order of Divine Services: according to the usage of the Russian Orthodox Church (2nd (revised) ed.), Liberty TN: Saint John of Kronstadt Press, p. 237, ISBN 0-912927-90-9
This insert is a gift from our Byzantine School.  We invite you to join us on the last Wednesday of each month at 6 pm, as we explore the selection of liturgy “specials” for each week, and other issues related to the liturgical services of our Church. Next mtg – 08/28/13.
Please consult the Sunday Bulletin for our regular announcements, or contact Tasos Ioannides, ioanniam@uc.edu or (513)556-3137. 

 

Katabasiai for the Dormition Text


KATABASIAI FOR THE DORMITION (AUGUST 15 TO 23)

Ποίημα τοῦ Κυρίου Κοσμᾶ, Κανὼν οὗ ἡ Ἀκροστιχίς·
Πανηγυριζέτωσαν οἱ θεόφρονες.
Ὠδὴ α'. Ἦχος α'.
 
Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ, ἡ ἱερὰ καὶ εὐκλεής, Παρθένε μνήμη Σου, πάντας συνηγάγετο, πρὸς εὐφροσύνην τοὺς πιστούς, ἐξαρχούσης Μαριάμ, μετὰ χορῶν καὶ τυμπάνων, τῷ Σῷ ᾄδοντας Μονογενεῖ· Ἐνδόξως ὅτι δεδόξασται.
 
Ὠδὴ γ'.
 
Ἡ δημιουργική, καὶ συνεκτικὴ τῶν ἁπάντων, Θεοῦ σοφία καὶ δύναμις, ἀκλινῆ ἀκράδαντον, τὴν Ἐκκλησίαν στήριξον Χριστέ· μόνος γὰρ εἶ Ἅγιος, ὁ ἐν Ἁγίοις ἀναπαυόμενος.
 
Ὠδὴ δ'.
 
Ῥήσεις προφητῶν καὶ αἰνίγματα, τὴν σάρκωσιν ὑπέφηναν, τὴν ἐκ Παρθένου Σου, Χριστέ, φέγγος ἀστραπῆς Σου, εἰς φῶς ἐθνῶν ἐξελεύσεσθαι· καὶ φωνεῖ Σοι ἄβυσσος, ἐν ἀγαλλιάσει· Τῇ δυνάμει Σου δόξα Φιλάνθρωπε.
 
Ὠδὴ ε'.
 
Τὸ θεῖον καὶ ἄρρητον κάλλος, τῶν ἀρετῶν Σου, Χριστέ, διηγήσομαι· ἐξ ἀιδίου γὰρ δόξης συναΐδιον, καὶ ἐνυπόστατον λάμψας ἀπαύγασμα, παρθενικῆς ἀπὸ γαστρός, τοῖς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ, σωματωθεὶς ἀνέτειλας ἥλιος.
 
Ὠδὴ ς'.
 
Ἅλιον ποντογενές, κητῷον ἐντόσθιον πῦρ, τῆς τριημέρου ταφῆς Σου τὶ προεικόνισμα, οὗ Ἰωνᾶς, ὑποφήτης ἀναδέδεικται· σεσωσμένος γὰρ ὡς καὶ προὐπέπωτο, ἀσινὴς ἐβόα· Θύσω Σοι μετὰ φωνῆς, αἰνέσεως Κύριε.
 
Ὠδὴ ζ'.
 
Ἰταμῷ θυμῷ τε καὶ πυρί, θεῖος ἔρως ἀντιταττόμενος, τὸ μὲν πῦρ ἐδρόσιζε, τῷ θυμῷ δὲ ἐγέλα, θεοπνεύστῳ λογικῇ, τῇ τῶν ὁσίων τριφθόγγῳ λύρᾳ ἀντιφθεγγόμενος, μουσικοῖς ὀργάνοις, ἐν μέσῳ φλογός· Ὁ δεδοξασμένος, τῶν πατέρων καὶ ἡμῶν, Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.
 
 
 
 
 
Ὠδὴ η'.
Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν καὶ προσκυνοῦμεν τὸν Κύριον.
Φλόγα δροσίζουσαν ὁσίους, δυσσεβεῖς δὲ καταφλέγουσαν, ἄγγελος Θεοῦ ὁ πανσθενής, ἔδειξε Παισί· ζωαρχικὴν δὲ πηγήν, εἰργάσατο τὴν Θεοτόκον, φθορὰν θανάτου καὶ ζωήν, βλυστάνουσαν τοῖς μέλπουσι· Τὸν Δημιουργὸν μόνον ὑμνοῦμεν, οἱ λελυτρωμένοι, καὶ ὑπερυψοῦμεν, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
 
Ὠδὴ θ'.
 
Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, μακαρίζομέν Σε, τὴν μόνην Θεοτόκον.
Νενίκηνται τῆς φύσεως οἱ ὅροι, ἐν Σοὶ Παρθένε ἄχραντε· παρθενεύει γὰρ τόκος, καὶ ζωὴν προμνηστεύεται θάνατος. Ἡ μετὰ τόκον παρθένος, καὶ μετὰ θάνατον ζῶσα, σῴζοις ἀεί, Θεοτόκε τὴν κληρονομίαν Σου. ναστάς κ νεκρν....
English Translation by Fr. Seraphim Dedes
 
 
Ode i. Mode 1.
Adorned with glory divine, O Virgin, * is your most sacred and illustrious memorial,* gathering the faithful all together joyfully to sing * in processions led by Mariam, with timbrels and dancing, * to your Onlybegotten Son. * For He has been greatly glorified.
 
Ode iii.
O Wisdom of our God and His Power that has created * and is sustaining the universe,* reinforce Your Church, O Christ, * preserving her unshaken and unmoved. * For You alone are holy, * O Lord, and You repose in Your holy ones.
 
Ode iv.
Sayings of the Prophets and mysteries* revealed Your incarnation from a Virgin mystically, O Christ: * that Your lightning’s brightness as light for Gentiles would emanate. * The abyss calls out to You with a voice of gladness: * To Your power be glory, O Lover of man.
 
 
Ode v.
O Christ, I shall tell of Your virtues * and of their beauty, divine and ineffable: * As coeternal and hypostatic radiance * you shone from glory eternal; and coming forth * incarnate from the Virgin’s womb, * You have risen as a Sun * on those in darkness and in the shadow of death.
 
 
Ode vi.
Briny and born of the deep, * the fire in the maw of the whale * was a prefiguring of Your three-daylong burial; * and of this figure was Jonah the interpreter. * For, preserved unscathed as before he was swallowed up, he cried out: * I shall sacrifice to You with a voice of praise, O Lord.
 
Ode vii.
Counterposed against audacious ire * and the furnace’s fire, the love for God * made the fire cool as dew, * while the ire it derided, * counteracting in the midst * of flames the musical organs with the threetoned, rational, * God-inspired lyre— * the three holy Servants chanting: Lord our God, * You are glorified, O God * of our fathers, You are blessed.
 
 
 
 
 
Ode viii.
We praise, and we bless, and we worship the Lord.
Unto the Servants in the furnace, * God’s almighty Angel showed a flame * burning the impious, but the saints * cooling as with dew. * Into a life-welling fountain He has made the Theotokos, * gushing destruction upon death, but life to those who sing the hymn: * We who have been redeemed chant in praise of the only Creator, * exalting Him supremely unto all the ages.
 
 
Ode ix.
Now all generations call you blessed, O only Theotokos.
In you the laws of nature are defeated,* O undefiled Virgin pure. * In virginity childbirth was accomplished, and death introduces life. * You, after bearing, are virgin, and after dying are living. * Mother of God, * ever save your inheritance.
The Author:
Kosmas the Melodist
He was mostly called Jerusalemian, and also Agiopolites, and stayed for a long time in the renowed monastery of St Savvas together with his step-brother St John of Damascus. He became bishop of Maiouma of Gaza (750). As he was orphan, he was adopted by Sergius, the father of the enlightener of Damascus, John of Damascus, and he studied together with him under the supervision of the wise Kosmas the Foreigner, or Beggar and Incomparable, who descended from Italy. The divine Kosmas composed many canons both iambic and troparia. Among his festive canons, special position has that to the Nativity of Christ «Χριστὸς γεννᾶται δοξάσατε», taken from the Festive Speech of St Gregory the Theologian, whom he used word by word, and melodised it into tone 1. He used tone 2 for the second feast of the Lord, Theophany (6th January, when we celebrate the Baptism of Christ); and tone 3 in the third feast of the Lord, the Meeting (2nd February). He use tone 4 for Palm Sunday, and skipping past tone pl 1 because it is festive, he used tones 2 and pl. 2 for the Holy Week as lamentful tones. On Pestecost, he used the grave tone, and on the Elevation of the Cross, pl. 8. He also wrote canons for the Transfiguration of the Lord «Χοροὶ Ἰσραὴλ ἀνίκμοις ποσί», the Dormition of the Mother of God «Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ» and many others, which are explained in detail by Gregory of Corinth, Theodore the Poοr-forerunner, and Nikodemos of the Holy Mount. He also composed the more shorter poems of Holy Week, which are referred to each day separately, and which are named after the number of odes they contain: Diodion, Triodion, or Tetraodion. This was imitated by the Studite monks Theodore and Joseph who composed Triodia for other days of the year and especially during Great Lent.
 
[Γεώργιος Παπαδόπουλος Ιστορική επισκόπησις της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής από των αποστολικών χρόνων μέχρι των καθ΄ ημάς (1-1900 μ.Χ) - Εκδόσεις "Τέρτιος", Κατερίνη: http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/
papadopoulos_music.html]
 
Greek chanting:
http://www.ps3youtube.com/v/nSZ_w5kn2kQ
video/5fG2IRcIu1w&feature=youtube_gdata_player
http://mp3.analogion.net/or0ros-katabasiai.htm
 
Modern Greek Translations:
Aπό τον Φώτη Κόντογλου
ᾨδὴ α'  Ἦχος α'  Εἱρμὸς
Στολισμένη με τη θεϊκή δόξα η ιερή και δοξασμένη, Παρθένε, μνήμη σου, κι’ όλους τους πιστούς τους σύναξε για να ευφρανθούνε, και μπροστά απ’ όλους πηγαίνει η Μαριάμ με χορό και με τύμπανα ψέλνοντας τον μονογενή σου, γιατί με δόξα δοξάσθηκε.
ᾨδὴ θ' Μεγαλυνάριον. Ὁ Εἱρμὸς
Νικηθήκανε της φύσης οι νόμοι σε σένα, Παρθένε άχραντε. Γιατί σε σένα παρθενεύει η γέννα, και με τη ζωή σμίγει ο θάνατος. Εσύ που απόμεινες μετά τη γέννα Παρθένος και μετά θάνατο ζωντανή, σώζε παντοτινά, Θεοτόκε, την κληρονομία σου.
 
Καταβασίαι τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου
Aπό http://www.diakonima.gr/2012/08/14
Ὠδὴ α΄.  Ἦχος α΄.
Στολισμένη με θεϊκή δόξα, η ιερή και ένδοξη Παρθένε μνήμη σου, μάζεψε όλους τους πιστούς για να χαρούν. Και με αρχηγό την Μαριάμ, με χορούς και τύμπανα ψάλλουν προς τον μονογενή σου Υιό γιατί δοξάστηκε με όλη τη δόξα.
Ὠδὴ γ΄.
Συ Χριστέ που είσαι όλων η δημιουργική και συνεκτική σοφία και δύναμη του Θεού, διατήρησε την Εκκλησία σου σταθερή και ακλόνητη. Διότι Συ είσαι ο μόνος Άγιος που αναπαύεσαι στους Αγίους.
Ὠδὴ δ΄.
Τα προφητικά λόγια και οι προτυπώσεις φανέρωναν Χριστέ τη σάρκωσή σου από την Παρθένο και η παρουσία Σου σαν φωτεινή αστραπή θα φωτίσει τα έθνη. Και σου φωνάζουν με αγαλλίαση τα πλήθη (των ειδωλολατρών) δόξα στη δύναμή σου Φιλάνθρωπε.
Ὠδὴ ε΄.
 
Θέλω να διηγηθώ τη θεία και ἀνέκφραστη ομορφιά των αρετών σου, Χριστέ. Διότι αφού έλαμψες από την αιώνια δόξα (τον Πατέρα), ως αντιφέγγισμα συναΐδιο (δηλ. άχρονο και αιώνιο) και με τέλεια υπόσταση, μετά παίρνοντας σάρκα από την κοιλιά της Παρθένου, σ’ αυτούς που βρίσκοντας στο σκοτάδι και στη σκιά (της αμαρτίας) ανέτειλες σαν ήλιος.
 Ὠδὴ ς΄.
 
Η θαλασσινή και εσωτερική φωτιά του κήτους που γεννήθηκε στο πέλαγος, προεικόνιζε την τριήμερη ταφή Σου, της οποίας τύπος ήταν ο προφήτης Ιωνάς. Διότι με το να διασωθεί αβλαβής, φώναζε: Θα Σου προσφέρω Κύριε θυσίες μαζί με ύμνους ευχαριστίας.
 
Ὠδὴ ζ΄.
Στό θρασύ θυμό και στη φωτιά ο θείος έρωτας που ήταν αντίθετος, από τη μια δρόσιζε τη φωτιά και από την άλλη περιγελούσε το θυμό. Με τη θεόπνευστη και λογική τρίφθογγη λύρα των οσίων (τριών παίδων) αντέκρουε μέσα στη φωτιά τα μουσικά όργανα και έλεγε: Ο δοξασμένος Θεός των πατέρων και δικός μας ας είσαι ευλογημένος.
 
Ὠδὴ η΄.
Την φλόγα που δροσίζει τους ευσεβείς και που καταφλέγει τους ασεβείς, ο πανίσχυρος Άγγελος του Θεού έδειξε στους τρεις παίδες. Έκανε δε την Θεοτόκο, πηγή που γίνεται αιτία της ζωής, που γεννά την καταστροφή του θανάτου και δημιουργεί τη ζωή σ’ αυτούς που ψάλλουν: Τον μόνο Δημιουργό υμνούμε, οι λυτρωμένοι, και υπερδοξάζουμε σε όλους τους αιώνες.
 
Ὠδὴ θ΄.
Νικήθηκαν οι νόμοι της φύσεως, σε σένα Παρθένε άχραντε· διότι παραμένει παρθένος αυτή που γέννησε και ο θάνατος συναντά τη ζωή. Θεοτόκε, συ που έμεινες Παρθένος μετά τη γέννα και ζεις μετά το θάνατο, σώζε πάντοτε (τους χριστιανούς) που αποτελούν την κληρονομία σου.
 
 
 
 
O Συγγραφεύς:
Κοσμάς ο Μελωδός
Κατ’ εξοχήν επονομασθείς, Ιεροσολυμίτης δε και Αγιοπολίτης. Συμμόνασε επί μακρόν στο περιώνυμο μοναστήρι του αγίoυ Σάββα μετά του ισαδέλφου του Ιωάννου του Δαμασκηνού.  Διετέλεσε επίσκοπος Μαϊουμά της Γάζης (750).  Ήταν ορφανός γι΄αυτό και  υιοθετήθηκε  από τον Σέργιο, πατέρα  του φωστήρα της Δαμασκού Ιωάννη του Δαμασκηνού και συνεσπούδασε μαζί του έχοντας αμφότεροι δάσκαλον τον  σοφό Κοσμά τον επικαλούμενο Ξένον ή Ικέτην και Ασυγκρίτον και ο οποίος κατάγονταν από την Ιταλία.  Ο ιερός Κοσμάς συνέγραψε πολλούς Κανόνες και ιαμβικούς  και πολλά Τροπάρια. Μεταξύ των πανηγυρικών Κανόνων του υπέροχη θέση κατέχει ο εις την Xριστoύ Γέννησιν «Χριστός γεννάται δοξάσατε», (Από τον Πανηγυρικό λόγο του Γρηγορίου του Θεολόγου) τον οποίο χρησιμοποίησε κατά λέξη, και μελοποίησε  εις ήχον α΄.  Τον β΄ ήχο χρησιμοποίησε στην δεύτερη εορτή του Kυρίoυ, τα Θεοφάνεια, και τον γ΄ ήχο στην τρίτη εορτή του Κυρίου, την Υπαπαντή.  Τον δ΄, στα  Βαΐα, στην  Μεγάλη Εβδομάδα των Παθών παραλείποντας  τον πλ.α΄ ήχο ως πανηγυρικό, ενώ τον β΄ και πλ.β΄ χρησιμοποίησε κατά κόρον, ως πένθιμους ήχους.  Στην  εορτή της Πεντηκοστής χρήση γίνεται του Βαρέως ήχου και στην Ύψωση του Σταυρού, του πλ.δ΄. Επίσης εποίησε και κανόνες στην εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος «Χοροί Ισραήλ ανίκμοις ποσί», στην Κοίμηση της Θεοτόκου «Πεποικιλμένη τη θεία δόξη» και άλλους πολυάριθμους, για τους οποίους λεπτομερή ερμηνεία έκαμαν οι Γρηγόριος ο [Πάρδος επίσκοπος] Κορίνθου,  Θεόδωρος ο Πτωχοπρόδρομος  και Νικόδημος ο Αγιορείτης. Εποίησε και τα βραχύτερα ποιήματα της Μ. Εβδομάδας που αναφέρονται για κάθε μέρα ξεχωριστά, τα ονομαζόμενα κατά τον αριθμόν των ωδών Διώδιον, Τριώδιον, Τετραώδιον. Κατά μίμηση oι Στουδίται Θεόδωρος και Ιωσήφ εποίησαν Τριώδια για άλλες μέρες του έτους και κυρίως της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.
 
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾱς ἀνήκει στούς μεγάλους δημιουργούς τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποίησης. Κύριο χαρακτηριστικό τῆς ποίησής του εἶναι ὁ ρυθμός. Ὁ ρυθμός τόν ἀναδεικνύει ὑμνογράφο καί μελωδό, διότι δέν συνθέτει μόνο τά ποιήματά του, ἀλλά καί τά μελοποιεῖ. Ὁ Ἅγιος ἐκοιμήθηκε μέ εἰρήνη τό 750 μ.Χ. καί ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τή μνήμη του στίς 14 Οκτωβρίου.
ymnografoi/ymnografoi.asp? main=melodoi_sort.asp&page=105
 
Rubrics:
Σημείωσις. Πολλαχοῦ, κατὰ παλαιὸν ἔθος, ψάλλονται καταβασίαι διπλαῖ οἱ εἱρμοὶ ἀμφοτέρων τῶν κανόνων τῆς ἑορτῆς «Πεποικιλμένη τῇ θείᾳ δόξῃ» καὶ «᾿Ανοίξω τὸ στόμα μου» (βλ. εἰς Μηναῖον τὴν πρὸ τῶν κανόνων τῆς ἑορτῆς ὑπάρχουσαν σημείωσιν).
 
 
Alternative English Translation:
Katavasia of the Dormition
From: http://www.saintjonah.org/services/dormition.htm
Tone 1
Ode 1.  Thy sacred and renowned memorial, O Virgin, is clothed in the embroidered raiment of divine glory. It hath brought all the faithful together in joy, and led by Miriam, with dances and timbrels, they sing the praises of thine Only-begotten Son: For He hath been greatly glorified.
Ode 3.  O Christ, the Wisdom and the Power of God, who dost create and uphold all, establish the Church unshaken and unwavering: for only Thou art holy, who hast Thy resting place among the saints.
Ode 4.  The dark sayings and riddles of the prophets foreshadowed Thine incarnation from a Virgin, O Christ, even the lightening of Thy brightness which was to come as light to lighten the gentiles; and the deep utters its voice to Thee in joy: ‘Glory to Thy power, O Thou who lovest mankind.’
Ode 5.  I shall declare the divine and ineffable beauty of Thine excellencies, O Christ. For Thou hast shone forth in Thine own Person as the coeternal brightness from the eternal glory, and taking flesh from a virgin’s womb, Thou hast arisen as the sun, giving light to those that were in darkness and shadow.
Ode 6.  The fire within the whale, the monster dwelling in the salt waters of the sea, was a prefiguring of Thy three days’ burial, and Jonah acted as interpreter. For, saved and unharmed, as though he had never been swallowed, he cried aloud: ‘I will sacrifice unto Thee with the voice of praise, O Lord.’
Ode 7.  Divine Love, fighting against cruel wrath and fire, quenched the fire with dew and laughed the wrath to scorn, making the three-stringed harp of the saints inspired by God sing in the midst of the flames in answer to the instruments of music: ‘Blessed art Thou, O most glorious God our God and the God of our fathers.’
Ode 8.  The all-powerful Angel of God revealed to the Children a flame, that brought refreshment to the holy while it consumed the ungodly. And He made the Theotokos into a life-giving fount, gushing forth to the destruction of death and to the life of those that sing: ‘We who have been delivered praise the one and only Creator and exalt Him above all forever.’
Ode 9.  In thee, O Virgin without spot, the bounds of nature are overcome: for childbirth remains virgin and death is betrothed to life. O Theotokos, Virgin after bearing child and alive after death, do thou ever save thine inheritance.
 
 
Additional Readings:
Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΗΣ ΑΓΙΑΣ, ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ, ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΔΕΣΠΟΙΝΗΣ ΗΜΩΝ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΠΑΡΘΕΝΟΥ ΜΑΡΙΑΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΣΑΓΚΑΡΗ, ΘΕΟΛΟΓΟΥ. ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2003
agiologion/despoina_prosdejai.htm
 
THE DORMITION [THE FALLING ASLEEP - THE ASSUMPTION] OF THE MOST-HOLY BIRTHGIVER OF GOD From The Prologue of Ochrid by St. Nikolai V.
http://dormitioninconcord.wordpress.com/2012/08/29/the-dormition-the-falling-asleep-the-assumption-of-the-most-holy-birthgiver-of-god/
 
Excerpt from Homilies on the Dormition of the Theotokos
http://full-of-grace-and-truth.blogspot.com/search/label/The%20Dormition%20of%20the%20Theotokos
 
On the Dormition of Mary: Early Patristic Homilies by Brian J. Daley (Nov 1, 1997) ISBN-10: 0881411779
$20.00 Paperback
$15.95 new (9 offers)   $8.51 used (13 offers)
 
 
This insert is a gift from our Byzantine School.  We invite you to join us on the last Wednesday of each month at 6 pm, as we explore the selection of liturgy “specials” for each week, and other issues related to the liturgical services of our Church. Next mtg – 08/28/13.
Please consult the Sunday Bulletin for our regular announcements, or contact Tasos Ioannides, ioanniam@uc.edu or (513)556-3137.